
Cemal KUDAY
Edirne'ye adını veren Roma İmparatoru Hadrianus döneminden günümüze kalan eserlerden ve üç medeniyete ev sahipliği yapmış Makedonya Saat Kulesinin çevresinde oluşan çöp dağı, kentin 'kültür ve turizm' vizyonuna gölge düşürüyor. Şehrin merkezinde olmanın dezavantajıyla gerek çevre esnafı ve konutlar gerekse yoldan geçenlerin çöpünü attığı bu alanın kirlenmesine engel de olunamıyor.
Türkiye'nin Avrupa'ya açılan kapısı, 8 bin 300 yıllık tarihiyle adeta bir açık hava müzesi olan Edirne'de, Roma döneminde surların dört köşesindeki kulelerden günümüzde ayakta kalan tek eser olan Makedonya Saat Kulesi ve çevresinin kirliliği görenleri şaşırtıyor. 2018 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı yatırım programına alınarak restorasyonu düşünülen tarihi yapının hemen yanındaki çöp dağını andıran görüntü adeta pes dedirtiyor.
EDİRNELİNİN TARİH KÜLTÜR TURİZM KENTLİLİK BİLİNCİ BU MU ?
Roma İmparatoru Hadrianus döneminden günümüze kadar olan süreçte Roma, Bizans ve Osmanlı döneminin izlerini taşıyan tarihi yapının etrafında biriken çöplerin bir an önce toplanması ve bu alana çöp atanların cezalandırılmasını isteyen vatandaşlar, bu görüntünün her gün yüzlerce turisti ağırlayan şehre yakışmadığının altını çiziyor.
Yaklaşık üç yıl önce Edirne Belediyesi tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığına devredilen Makedon Kulesi ile ilgili restorasyon çalışmalarında süreç de yavaş ilerliyor. Kirlilikten şikayetçi olan çevre sakinleri, alanın bayram gibi önemli günler öncesi temizlendiğini, ancak bunun yeterli olmadığını ve en büyük sıkıntının burasının çöplük gibi kullanılması olduğunu belirtiyor. Bu tarihi dokunun temizliği ve korunması konusunun eğitim, şehirlilik ve turizm kenti bilinciyle ilgili olduğunu kaydeden vatandaşlar, “Edirne'ye yakışan bu ve bu tür alanları kirletmemektir. Bizim tarih kültür turizm ve kentlilik bilincimiz bu değil!“ diyor.
RESTORASYONDA SÜREÇ HIZLANDIRILMALI
Roma İmparatoru Hadrianus tarafından kurulan Hadrianopolis'i çevreleyen surların dört köşesindeki kulelerden asıl adı Makedonya Kulesi olan kule (Saat Kulesi) günümüze ulaşan tek örnek durumunda. Edirne Valilerinden Hacı İzzet Paşa'nın kule üstüne yaptırdığı ahşap katlar ve koydurduğu saatler sonrasında burası (1866-1867) Saat Kulesi olarak anılmaya başlandı. Buradaki saat uzun süre Millet Saati olarak da adlandırıldı.
1894 yılında ahşap katlar indirilerek yerine kagir üç kat inşa edildi. Fransa'da yaptırılan yeni saatler ise kulenin yapımından iki yıl sonra konuldu. Kule çevresinde sürmekte olan kazılarda Roma dönemi buluntularına, kulenin batı yönünde surlardan kalan son parçalardan örneklere rastlandı.
İHALE MART NİSANA KADAR YAPILACAK
Bu alanda 2010 yılından beri ciddi çalışmalar yapıldı. Kentsel SİT alanı ve tarihi eserler açısından çok değerli, ancak süreç yavaş ilerliyor. Alanda bir arkeolojik kazı yapıldı. Bakanlık burayı projelendirdi. Restorasyon projesi bitti, Kent Arkeolojik Alanı ve Kent Müzesi yapılması konusu kurula gitti. Bakanlık yatırım programına aldı. Ziraat Bankası'nın tarihi binası dışındaki binaların kamulaştırılması var. İki yıldır projelendirme kamulaştırma gibi çalışmalar sürüyor. Süreç yavaş ilerliyor. Statik olarak da kulenin üzerine konacak saat kulesini taşıyamayacağı hesaplandı. Ziyaretçiler asansörle veya yürüyüş yolundan yukarıya çıkarak şehri panoramik seyredebilecek ve bir ören yeri haline gelecek. Bu yıl Mart Nisana kadar ihale olması bekleniyor.