Geçen haftanın şok olayı, Merkez Bankası politika faizini 100 puanlık indirimden sonra bu ayda 200 puan daha indirdi. B bu ne demek, Türk Lirasının değerinin azalması demek. Faiz inince Türk Lirası değerini korumak için sığınacak limanlar arayacaktır. Bu limanlarda Dolar, Euro ve altındır. Türk Lirası birikimi olanlar bu değerlere hücum etti. Bu değerlerin fiyatı arttı, bugün ABD Doları 9,60,TL, Euro 11,19 TL, altının gramı 560 Türk Lirasını buldu.
Bu ne demek, Türk Lirasının değerini düşürüp diğer yabancı paraların değerini yükseltmek yani bir nevi devalüasyon. Biliyorsunuz her malın fiyatı Dolara bağlıdır, Dolar yükselince her malın fiyatı da artacak demektir yani yaşam pahalanacak, zorlaşacak demektir.
Faiz indiriminin hiç mi faydası yok, var tabi. İhracatçı eskiden bir Dolara ayni maldan beş alıyorsa, faiz düşümünden sonra o malın fiyatı daha aşağıda olacağından altı adet alacak.
İthalatçı aleyhine olan bir durum bir dolara aynı maldan beş adet alıyorsa faiz düşümünden sonra o mal pahalılaşmıştır dört adet alacak, bir yerde ithalat kısıtlanacak, lira ucuzladığı için ihracat artacak. Dışarıdan gelen yabancı bir turist Türk Lirası ucuzladığı için eskiden Türkiye'de on gün kalırken, faiz düşümünden sonra oniki gün kalabilecek.
Faiz düşümünün etkileri görülmeye başladı bile, benzine, mazota zam yapıldı. Tabi bu kadarla kalmaz, arkadan doğalgaz gelir, elektriğe zam, tarımsal gübre ilaç fiyatları da artacak. Şimdiden fırıncılar zam kuyruğuna girdi, her malın fiyatı artacak yani yaşam daha zor olacak.
Peki Merkez Bankası bunu niye yaptı. İhracatı, turizmi teşvik döviz rezervini çoğaltmak için. Bu faiz düşüşünden sonra zam yağmuru başlayacak, netice enflasyon. Sy Cumhurbaşkanımızın sözü var, maaşlara enflasyon kadar zam olacak diye. Maaş ve ücretlerin dışında kalanlarda mallarına enflasyon kadar zam yapacaklar. Bu neye benziyor, dön baba dönelim ayni yere gelelim. Gelir düşük olunca birikimde olmayacak, nasıl para arttırabilirsin ki, birikimin olsun.
Merkez Bankası niye bunu yaptı, dışarıdan alınan malların doğalgaz, enerji, sanayideki katkı maddeleri, tarımsal ürünlerin fiyatları artınca onlara paralellik sağlamak için faizler düşürüldü. Kredilerin iç talep üzerindeki baskıları devam ediyor, bunları hafifletmek için faizler düşürüldü. Yurt içindeki ekonomik faaliyet güç kazandığı için düşürmek gerekti, turizm bağlantılı sektörlerin canlanması için, dayanıklı talebini canlandırmak için, ihracatı arttırmak için, iklim ve yan etkilerini azaltmak amacıyla para politikasındaki dengeyi sağlamak için faiz indirimine gitti. Faiz indiriminin neticesinde ne olacak, her şeye sırası geldikçe zam olcak, hayat pahalılaşacak, yaşam güçlenecek. Bbu olaydan istifade edenlerde var Türk Lirasını dövize, altına yatıranlar parasını korumuş oldu.
Bugün iki liraya aldığımız ekmek bir ayı bulmaz ikibuçuk lira olur. Belki de yılbaşından sonrada üç lirayı bulur, diğer ürünlerde zam görür. Allah kolaylık versin aile geçindirenlere, hayırlısı olsun…