Gazete nedir, biraz haber, biraz makale, biraz reklam - Biraz kül, biraz duman misali o benim işte -- gibi yazılı bir varlıktır. Bu kadar basit mi acaba? Gelin gazetenin bir sayfasını aralayalım, içine girelim. Gazetenin birinci sayfasında flaş haberler çıkar, yani halkın ilgisini çekecek haberler, daha fazla ilgi çekmek içinde büyük puntolarla yazılır. Olayın teferruatı iç sayfadadır. Önemli günlerde olayla ilgili kimselerin büyük boy resimleri konur.
İç sayfalarda birinci sayfalardaki konuların ayrıntılı konuları anlatılır. Birde gazete hakkında bilgi verilir -- sahibi -- genel müdürü -- yayın yönetmenleri - gazetenin amacı -- kısa bir yazı ile anlatılır. Haber makale yazılarının üst tarafına yazarın muhabirin ismi küçük boy fotoğrafı konur, konu ile ilgili fotoğraflar konur. Son sayfalarda ekseri spor sayfalarıdır.
Peki gazete denilen çark nasıl döner? Gazete denilen varlık yazılı basındır, büyük gazetelerin kendi matbaaları vardır, kendi basımlarını kendileri yapar, hatta piyasaya basım işini de yaparlar. Bu da gazete için bir gelir olur. Bazı gazetelerde bir basım evinde baskısını yaptırır.
Peki gazete bu hale gelene nasıl evreler geçirir?
Gazetenin fikir yazıları vardır, bunları hazırlayan kimseler ya gazetede ofislerinde yazıları hazırlayıp gazete yöneticisine verirler, bazı yazarlarda evlerinde yazıları hazırlayıp gazeteye iletirler. Haber yazıları da bir çok yayın kuruluşundan toplanan haberlerden derlenir. Yalnız bu konunun bir özelliği vardır, hangi yayın kuruluşundan elde edilmişse onun belirtilmesi gerekir, aksi durum suçtur. Gezici elemanlar haber toplayıcılar vardır, bunlara muhabir denir. Onlar topladıkları haberleri gazeteye yazı ile veya e-postaile iletirler. Onlarda kendi aralarında branşlara ayrılır spor, adliye, polisiye, parlamento, ekonomi muhabiri, savaş muhabirleri. Bunlardan başka gazetelere amatörce makale türü yazı yazan kimseler vardır. Bende 25 yıldır gazetelere amatörce yazı yazarım. Bu yazılar bilgiler gazetede yayın yönetmeninde toplanır, sonra editörlere verilir, editör, sayfa düzenleyicisi, ondan sonrası basım ve yayım. Yayım gazete bayileri ile yapılır, sonrası gazete bizim elimize geçer. Biraz basit gibi görünse de oldukça teferruatlı bir konudur.
Peki gazetenin ekonomik çarkı nasıl döner?
Bu konu bir kuruluşta önemli bir konudur, kuruluş kar edemez ise ayakta duramaz, bu konu gazeteler içinde önemli bir konudur.
Gazetelerin masrafı, eleman, tesislerin amortismanları, çalıştırdığı elemanların ücret masrafları, elektrik, su, doğal gaz masrafı, kağıt, mürekkep masrafı, muhasebeci, avukat masrafı, eğer kazanmışsa vergi masrafı. Peki gazetenin gelirleri nedir, gazetenin satış bedeli, reklam ve ilan geliri, gazetenin ayakta durabilmesi için gelirinin giderinden fazla olması gerekir ki çark dönebilsin. Çarkın dönebilmesi içinde bir çok gazete gazeteciliğin dışında başka işler de yapar.
Peki gazete nedir, dünyaya açılan penceremizdir. Bizler dünyada ne olup bittiğini, kim ölmüş kim doğmuş, piyasa haberlerini, diş dünyayı, iç dünyayı, fikir konularını, spor haberlerini hep gazetelerden öğreniriz. Bir ülkede bir çok çeşit gazeteler vardır. Herkes kafasına göre gazete okur, bu konu kahve tiryakiliğine benzer, kimisi şekerli kahveyi sever, kimisi az şekerliyi, herkes kafasına göre gazete okur.
Türkiye gazete konusunda oldukça zengindir. Fakat bizim gazetelerimiz fikirden çok fotoğraf ağırlıklıdır. Bir kötü tarafı da boyası çıkan mürekkep kullanırlar, gazeteyi okuduktan sonra ellerinizi yıkamak gerekir, çünkü elleriniz kirlenmiştir. Türkiye'de her düşünceye göre gazete yayınlanıyor önemli olan okumak. Ben günde bir somun ekmek, birde gazete alırım, ekmekle karnımı doyururum, gazete ile de beynimi. Sizlerde öyle yapın ama muhakkak bir gazete okuyun.
İYİ OKUMALAR. . .