Annelerimiz, babalarımız,
Ezgi sorularını sürdürdü.
-Kuşaklar arası uyuşmazlık nedeni öğreti farkı, yaşam farkı, sorunların farklılığı diyorsun. Bu farklılıklar uyuşmazlığa nasıl neden oluyor? Çözüm ne?
-Önce belirleyelim: Annen-baban ikimizin arasındaki kuşak. Bizimle onlar arasında da belirli bir ölçüde uyuşmazlık vardı ama anne-babanızla sizin aranızdaki kadar değil. Bu farkın nedeni uyuşmazlığın da nedeni.
Şimdi bizim kuşağı unutalım ve anne-babanızla sizin aranızdaki yaşam farkını-öğreti farkını-sorunların farklılığını belirlemeye çalışalım, çözümü arayalım.
(1) Anne-babanızın kuşağının da yaşamı genelde daha basit, daha az gönenceli (konforlu). Bu anne-babanızın şu yanlış çıkarımı yapmasına neden oluyor: “Herşeyi var, yine de doyumsuz.” Anne-babalarınız unutmamalı: Onlar lisede okurken çok sayıda renkli TV de etkili rakamlar, çok sayıda AVM nin çekici vitrinleri onları yönlendirmiyordu. Kısaca tüketim toplumu be denli etkili değildi. Bugün kendi isteklerinin de arttığını görmeli.
(2) Anne-babanızın kuşağının ortaöğrenimi de bizimkinden farklıydı; bizim kuşağımızınki kadar planlı, dizgeli değildi. Üniversiteye geçiş için test sınavları başlamıştı. Ama bugünle nicel farkı vardı: Başarısızlık oranı daha düşüktü. Okulda öğrenilenle sınavlarda sorulan daha bağıntılıydı. Özetle onların gelecek kaygıları bu denli güçlü değildi.
(3) Anne-babanızın döneminde öğrenimin içi bu denli boşaltılmamıştı. ‘Çalış-çalış-ne öğrendiğini bilme’ bu denli ileri değildi.
(4) İş yaşamı da bu denli sorunlu değildi.
Sonuç: Bugün sizin kuşağınızın sorunları, kaygıları daha büyük. Anne-babalarınız bunu görebilmeli, anlayışla, hoşgörüyle karşılayabilmeli.
Sizin kuşağınıza gelince:
(1) Tüketim toplumunun olumsuz etkilerine kapılmamak, isteklerinizi sınırlamak sizin elinizde.
(2) Anne-babanızdan bağımsız, kuşaklar arası uyuşmazlığın nedenlerini çözümleyebilirsiniz. Özetle anne-babanızdan daha olgun davranabilirsiniz. Toplumsal sorunlar toplumsal çözümlerle kaldırılır ama siz kendi ailenizdeki bireysel uyuşmazlığı kaldırabilirsiniz.
(3) Öğreniminiz, sınavlarda başarınız konusunda anne-babanızdan yardım bekleyemezsiniz. Onların düşünebildikleri soru bankalarının, dershanelerin, özel derslerin giderlerini karşılamak ama bu genelde çözüm değil. Çözüm, çözüm ezberlemek yerine çözmeyi öğrenmede. (Gazete yazılarımızda çözmeyi öğrenmeyi ayrıntılı ele alıyoruz.)
Özetin özeti kuşaklar arası uyuşmazlığın nedeni yaşam ve öğreti farklılığı. Toplumsal yapının değişimiyle genelde kişilik eğitimiyle özelde kaldırılabilir...
Sanki Ezgi de mutlu oldu, ama ne denli içten bilemem. Önceki yazımızda Ezgi’nin “İyi bir öğrenci, algısı hızlı, konuşması düzgün, öğrenme isteğini kaybetmemiş” olduğunu söylemiştim. Bu benim izlenimlerim. Kendilerini (yani yeni terimle z kuşağını) ve anne-babalarını (y kuşağını) nasıl değerlendirdiğini sormadım, o da bir şey söylemedi. Yalnız arada psikoloji okumak istediğini ve üniversite için başka bir kenti seçeceğini söyledi. Nedenini “Anne-babamdan ayrı olursam yalnız yaşama alışmış olurum.” diye açıkladı. “Boğaziçini kazanabilir miyim?” diye de sordu. Alice Miller’ın yazdıklarıyla benim açıklamalarımı koşut buluyormuş...
Sağlıcakla,