Meriç Nehir kıyıları hep kurcalandı ama ben son sekiz yılda yaşananları toplu olarak tarihe not düşmek istedim. Bilgileri toparlamada yardımcı olan yerel basına teşekkürler.
2015 Şubat ayı, bin yıllardır taşkın alanı olan Karaağaç semtini bir kez daha sel aldı. Meriç Köprüsü’nden askeri araçla bir taraftan diğer tarafa taşınan kentlilerin fotoğrafı ulusal basında yayınlandı.
Zamanın bakanı Veysel Eroğlu kente geldi ve başta “Karaağaç KA-1 Tahliye Kanalı” projesi olmak üzere kararlar alındı. Bu kararların basına yansımasına göre;
1-Kanal Edirne yapılacak ve fazla su buradan tahliye edilecekti, ayrıca yeni kanalın üzerine yaya ve araç geçişleri için 5 adet köprü inşa edilecekti.
2-Meriç’te biriken kum “Meriç Nehri Yatak Temizliği” ile temizlenecekti.
3-Meriç kıyıları “kıyı tahkimatı” kapsamında forekazık ve taş yığmalarla yükseltilecekti.
4-430 dekar yeni rekreasyon alanı düzenlenecekti.
5-Meriç Nehri ve yapılacak Kanal Edirne boyunca toplam 22.000 metre yürüyüş ve bisiklet parkuru yapılacaktı.
Çalışmalar başladı. Kanal Edirne yapıldı. Nehirdeki kum temizliği yapılarak önce o bölgede kum çıkaran şirket ile ortak beton üretim tesisi kuruldu. Meriç kıyılarına forekazıklar çakıldı.
2021 yılında kente gelen dönemin Bakanı Murat Kurum, Meriç ve diğer nehirleri de kapsayan “3 Nehir 1 Şehir” projesini tüm kent yöneticilerinin katılımı ile başlattı.
Bu proje kapsamında;
1-Elektrik Üretim Tesisi,
2-Millet Bahçesi,
3-Estetik Köprüler (Pehlivanlar Köprüsü, Padişahlar Köprüsü, Hilal Köprü)
4-Toplanma ve Konser Alanları,
5-Kano Yarışmalarına uygun uluslararası parkur,
6-Bisiklet ve yürüyüş yolları
7- Muhteşem Rekreasyon Alanları
8-Kıyı Düzenlemeleri,
9-Ve benzeri yaşam alanları yapılacaktı.
Bu iki projenin bugünkü durumuna baktığımızda;
KA-1 Projesi;
1-Kanal Edirne yapıldı, üzerine 4 adet köprü tamamlandı. Kanal kullanılmadığından çirkin bir görünüm oluştu, mahalleliler sivrisinek artışı ve yeraltı sularının derine kaçtığından rahatsız olduklarını söylemektedirler. Uzmanlar 7200 metrelik kanalın mansap şartı sağlanmadığından taşkınlarda pozitif etkisinin çok az olacağını söylemektedir.
2-Meriç kumu temizleme çalışmaları yapıldı. Bu kumun değerlendirilmesi geçmişten beri izinli çalışan şirkete verildi. Bu şirket kamu kurumları ile yeni bir şirket oluşturdu. Birlikte beton üretim tesisi kuruldu. Kentliler dava açtı ve kamu-özel ortaklığı ile kurulan beton üretim tesisi mahkeme kararı ile kapatıldı.
3-Meriç kıyıları forekazık ve taş yığmalarla yükseltildi. Yükselti üzerine araç yolu yapılarak barbeküler ve araç park yerleri yapıldı. Bir süre sonra barbeküler kaldırıldı ve alan yol olarak kaldı. Ardından 2023 yılı Nisan ayında da forekazıklar, milletvekilinin “çok çirkindi” beyanı ile kesildi. Uzmanların görüşüne göre ise Meriç nehrinin her iki kıyısına yapılan forekazık duvarlar Arda ve Meriç nehir sularının toplamı daha hızlı ve daha yüksek akış ile taşkınlarda tarihi Meriç Köprüsünün yıkılma riski taşıması nedeniyle kesilmiş olabilir denmektedir.
Öte yandan ilginç bir durum yaşandı. Forekazıkların kesilmesi günlerce sürdü ve DSİ müdahale etmedi. Bu durum DSİ’ye sorulduğunda; “forekazık imalatlarının ve taşkın kontrol duvarlarının idaremiz bilgisi ve izni dışında kırılmak suretiyle müdahalede bulunulduğu…” gibi bir yanıt alındı (07.07.2023). DSİ’den habersiz bir çivi çakılamayan nehir kıyılarında günlerce forekazık kırılmasından DSİ’nin ihbar üzerine haberi oluyor. İlginç değil mi?
4-430 dekar yeni rekreasyon alanı, 5-Meriç Nehri ve Kanal Edirne boyunca toplam 22.000 metre yürüyüş ve bisiklet parkuru çalışmaları başlamadı.
“3 Nehir 1 Şehir” projesi
1-Duyarlı kentlilerin ve bilim insanlarının karşı çıkmasına rağmen Meriç Nehri üzerine Arşimed burgu sistemi ile Elektrik Üretim Tesisi (HES)yapıldı. Ancak uzmanlara göre nehir yatağına yapılan destek ve balon temelleri yeterli etüd yapılmadan ve tekniğine uygun olmadığından sistem çöktü ve tesis atıl duruma düştü. Valilik Trakya Üniversitesi akademisyenleri göreve davet etti, incelemesi yapıldı ve soruşturma süreci devam ediyor.
2-Millet Bahçesinin yeri elektrik üretim tesisi yanında olacaktı ancak her nedense kentin taşkın ormanı ve doğal sit alanı gibi özel koruma alanı olan Söğütlük Kent Ormanına yapılmaya başlandı. Kentli karşı çıktı, dava açıldı ve durduruldu. Toki, Orman Bakanlığı ve Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı itiraz etti ve dava süreci devam ediyor. Bu belirsizlik nedeniyle üç yıldır Söğütlük Ormanına girmek yasak.
3-Estetik Köprüler, 4-Toplanma ve Konser Alanları, 5-Kano Yarışmalarına uygun uluslararası parkur, 6-Bisiklet ve yürüyüş yolları, 7-Muhteşem Rekreasyon Alanları 8-Kıyı Düzenlemeleri, 9-Ve benzeri yaşam alanlarına dair hiçbir çalışma görülmedi.
Şimdi yurttaş olarak soralım:
1-Mali yönden;
a-Forekazıkların yapım ve yıkım maliyeti ne kadardır?
b-Barbekülerin yapım ve yıkım maliyeti ne kadardır?
c-Kamu özel işbirliği ile kurulan ve mahkeme kararı ile iptal edilen beton üretim tesisinde kamunun zararı ne kadardır?
d-Mahkeme ile durdurulan Söğütlük Millet Bahçesi yapımında uğranılan zarar ne kadardır?
e-Elektrik üretim tesisinde uğranılan zarar ne kadardır?
2-Doğal ve ekolojik yönden;
a-Söğütlük Taşkın Ormanı başta olmak üzere tümüyle Meriç Nehrinin yatak ve kıyılarının doğal ve ekolojik yapısı bozulmuştur. Bunun telafisi için neler yapılacaktır?
b-Yüzbinlerce yıldır var olan ancak elektrik üretim tesisi çalışmaları sürecinde değişen yatağın zorlaması sonucunda sel riski nedeni ile zarar gören, yok edilen Bülbül Adası’nın geri dönüşümü sağlanacak mı?
3-İdari yönden;
a-Bu süreçlerde bürokraside görevde olan, karar veren, imza atan kamu görevlileri hakkında bir işlem yapıldı mı, yapılması düşünülüyor mu?
Bildiklerim, yaşadıklarım, izlediklerim bunlardı. Bilmediklerimi ve sonuçlarını da ilgili makama sordum. Umarım yanıt gelir de bilgilerimize ekleriz. Biliyoruz ki bilgi zenginliktir…
