Denge nedir, bir mekanizmada hareket halindeyken veya dururken bütün organların sakin bir şekilde hiç birine zarar vermeyecek şekilde olmasıdır. Buna teknikte stabilite, insan yaşamında da sükunet denir.
Denge yalnız teknolojide, sosyolojide değil politikada da geçerlidir. Politika nedir, bir gurup olan insan toplumlarının yönetimidir. Dünyada tek devlet yok birçok devlet var, o halde denge devletler arası münasebetler içinde geçerlidir, buna da dış politika veya diplomasi denir.
Devletler varlıklarını sürdürebilmek için aralarındaki dengeyi bozmamaları gerekir yani Sezar'ın hakkı Sezar'a verilmelidir. Onun içinde hak ettiğin kadarla yetinmek, daha fazla istersen denge bozulur, bunun neticesi de sürtüşmeye varır.
Devletlerarası münasebetler de denge bozulunca huzursuzluk, sürtüşme ve savaşa kadar varır. Buna da sebep hakkından fazlasını istemek. Bu dengeyi bozanlarda güçlülerdir. Örneğin Ukrayna-Rusya savaşı. Bu savaş Ukrayna, Rusya dengesini bozmakla kalmamış dünya piyasalarını alt üst etmiştir. Bunu düzeltmek için Türkiye gayret gösteriyor. Rusya'nın da, Ukrayna'nın da buğday fazlası var, bunları satmaları gerekir. Rusya'nın direnmesi ile sevkiyat durmuştur, her iki tarafta zarardadır, denge bozulmuştur.
Devletler arasındaki dengeyi sağlamak için faaliyetler, kuruluşlar oluşmaktadır. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Birleşmiş Milletler topluluğu kurulmuştur. Bu kuruluşun amacı anlaşmazlıklarda konu savaşa varmadan hal etmektir. Bu kuruluşun merkezi New York'tadır. Her türlü olanağa, imkana sahiptir. Hatta -- UN -- rumuzlu birde askeri gücü vardır. Kıbrıs'ta 1974 te Maraş bölgesine sürtüşmeleri önlemek için bir miktar asker konuşlandırmıştır. 1994 te Balkanlarda Sırpların Bosnalılara saldırısını önlemek için BM müdahale etmiştir. Devletler arası bir olay olduğunda BM, o devletlerin diplomatları konuya müdahale etmektedir. Amaç, sürtüşmeye varmadan konunun hal olmasıdır, gaye denge bozulmasın.
Devletlerarası denge konusu yalnız sulh için değil savaşı önlemek içinde vardır. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra batı toplumu komünist tehdide karşı NATO denilen kuruluşu oluşturmuştur. Buna karşılıkta Doğu Bloku da Varşova Paktı'nı oluşturmuştur. Sebep denge sağlamak. Yalnız barış, savaş için değil ekonomide de denge bozulmamalıdır. Bunun içinde bazı devletler bir araya gelerek -- A B --, -- NAFTA -- Çin, Hindistan, Rusya, bazı Arap ülkeleri, bazı Afrika ülkeleri bir araya gelerek bir kuruluş oluşturuyorlar, Türkiye bu kuruluşların hepsiyle temas halindedir.
Niye bu kuruluşlar oluşuyor; dünya dengesini korumak için. Bu konuların altında hep çıkar, yani menfaat vardır. Ekonomisi düzgün ve güçlü ülkkeler -- G7 -- diye bir birlik oluşturmuştur. Bunlar dünyada yedi adet zengin ve güçlü ülkedir. Türkiye bunların içinde değildir. Bundan başka ekonomisi, yönetim şekli demokratik yirmi gelişmekte olan --G 20 -- diye bilinen bir birlik oluşturmuştur. Bu birlik kalkınmakta olan ülkelerdir, her yıl Davosta toplanır bir araya gelir. Bu yılda Hindistan'ın Yeni Delhi şehrinde Hindistan'ın misafirperverliğinde toplanmıştır. Konuları görüşüp tartışmışlar, ilerisi için neler yapabiliriz, ne politika uygulamalıyız diye görüş alışverişinde bulunmuşlardır. Türkiye'de -- G 20 -- toplumu içindedir, 16. sıradadır. Denge bozulmasın diye İkinci Dünya Savaşı'ndan önce Bağdat Paktı, Balkan Paktı kurulmuştur. Amaç ne devletler arası denge bozulmasın. Dengenin bozulmasının sonu savaşa gider, buda huzursuzluk, ekonominin bozulması, ölümler, yıkımlar. Koca Rusya bunu bilmiyor muydu da Ukrayna'ya sataştı. Hep işte gözü doymazlık. Netice piyasaların bozulması, bir çok insanın ölümü, aman dikkat edelim DENGE bozulmasın...